Pdk Bakur - Zagona BingehÓn, yekeka Áawa? Ispanya 1978 Tirkiye 2008

Li TirkiyeyÍ vÍ hÍlÍ rojeva siyasÓ Zagona BingehÓn e.>Pi?tÓ du gavÍn serkevtÓ, hilbijartina ParlementoyÍ ? SerokkomariyÍ, AKP nuha jÓ dixwaze Zagona BingehÓn biguhere. BerÓ ku dem di ser re derbas be ? ?ewq ? dinamizma siyasÓ ku peyda b?ye, kÍm bibe, Serokatiya AKPÍ dixwaze destÍ xwe bilezÓne ? di sistemÍ de hin reforman pÍk bÓne. Ev hewldan wek niyet ? taktÓk, karekÓ bi xÍr e. Tirkiye hewceyÍ hemleyekÓ guherÓnÍ ye ? bi vÍ armancÍ dest avÍtina mijara Qanuna EsasÓ gavekÓ rast e.Bi qasÓ mirov di?opÓne, AKP vÍ mijarÍ wek ajandayekÓ siyasÓ ? bi sedemÍn girÓng daxistiye rojevÍ. SÍ sedem ji me re gelek girÓng xuya dikin.†

††† Sedema sereke, pÍvejoya Yekitiya Ewr?payÍ ? peywendÓ bi rojavayÓyan re ye. GuherÓna Zagona BingehÓn ? berdewamiya reforman, di guftugoyÍn bi YE re daxwaza esasÓ ye. AmerÓkÓ ? hemÓ hÍzÍn rojavayÓ prosesa reforman bi balkÍ?Ó di?opÓnin. Bi taybetÓ ji ber hin guman ? pirsÍn derbarÍ oldariyÍ dixwazin ku reformÍn demokratÓzekirinÍ berdewam bin. Mohra oldariyÍ hÍ jÓ ji ser AKPÍ raneb?ye ? dinya demokrat ÁavdÍriya wan dike . Kemalist jÓ† taybetÓ bi pirsa oldariyÍ zorÍ didin AKPÍ. AKP jÓ bi hewldana guherÓna Zagona BingehÓn dixwaze ?Íwe ? rengÍ siyaseta xwe bigihÓne YE ? rojavayiyan. Ew dixwaze li hundir ? derve ?ik ? gumanÍn ser xwe kÍm bike ? pistgiriya YE ? AmerÓkiyan misoger ? zexim bike. Di helwestÍn derheqÍ Zagona BingehÓn de d?r?tÓ ? xapÓnokiya ordiyÍ ? hemÓ Kemalistan di babeta demokrasiyÍ de a?kere dibe. Kemalist wek hÍzekÓ ultra-nasyonalist ? ?ovenist, pa? perdeya laikiyÍ rola modernizmeka derewÓn dilÓzin. Ev jÓ AKPÍ xurt dike ? ew ji bo YE ? rojavayiyan dimÓne hevpeymanÍ esasÓ, bÍ alternatif. Li aliyÍ din, AKP jÓ li dijÓ zordariya le?keran wekÓ nan ? avÍ hewcedarÍ pi?tgiriya rojavayiyan e.Em ji bÓr nekin! FaktorÍn derveyÓ nebe, asker ? Kemalist dÍ dinyayÍ li AKPÍ teng bikin ? nahÍlin ku AKP ?ev ? rojekÓ li ser hukm bimÓne. Œro heta radeyekÓ rew?a hirÁÍ birÓndar li generalan ? Kemalistan hatiye. Em zanin, hirÁÍ birÓndar pirr xedar e, rÍÁa yÍ derb lÍdayÓ bernade. DemÍ birÓna wÓ sar bibe ? bÍhal bikeve, xwe pa?ve diki?e, di q?lÍ ?ikevtan de xwe vedi?Íre! Mirina hirÁÍ birÓndar ? har ? hov di q?lÍn ve?artÓ de diqewime. LÍ kes divÍ xwe nexapÓne. BirÓna general ? Kemalistan ne birÓneke xedar ? ya mirinÍ ye! Ji vÓ yekÓ re hÍ gelek† reformÍn demokrat ? liberal pÍwist e. Prosesa endametiya YE ? rola desthilata AKPÍ hewce ye ji aliyÍ Kurdan ve bi vÓ perspektivÍ were nirxandin.††† Sedema duyemÓn, AKP bi mijara Zagona BingehÓn dixwaze rojeva TirkiyeyÍ diyar bike ? di bin kontrola xwe de bihÍle. AKPyÓ dizanin ku general ? Kemalist rehet nasekinin. KomikÍn ÁeteyÍn wan jÓ gelek in. Ew jÓ lÍ digerin ku kontrola rojevÍ careka din bi destÍ xwe xin. Di pÍvejoyÍn civakÓ ? siyasÓ de encamekÓ zanistÓ ye, kontrola rojeva siyasÓ di destÍ kÓjan hÍzÍ de be, hefsarÍ rÍvebiriyÍ ? desthilatÍ jÓ dikeve destÍ wÍ hÍzÍ. BerÍ civakÍ diq?lube ber bi wÍ hÍzÍ. Her wisa navend ? dinamikÍn aborÓ, siyasÓ ? civakÓ jÓ hesabÍ wÍ hÍzÍ dikin., desthilata wÍ dipejirÓnin ? xwe li dora wÍ dicivÓnin. AKP di vÓ warÓ de siyaseteke serkevtÓ dime?Óne. Di van Áend salÍn dawÓ, li medyayÍ, li nav karmendan, di nav dam ? dezgehÍn sivÓl („NGO“) de ji bo AKPÍ dorbereke (perÓferiyeke) bi hÍz pÍkhatiye. Pi?tÓ van herdu hilbijartinan AKP bi hÍztir b?. AKP dixwaze bi vÍ hÍza xwe rojev ? rÍÁ?na siyasÓ, civakÓ ? aborÓ di kontrola xwe de bihÍle. Li goreyÍ muqtesebata YE muneqe?eya sistemÍ ? Zagona BingehÓn mijar ? faktoreke gelek balkÍ? e ji bo diyarkirina rojavÍ. Gelek hÍzÍn ku bi ordiyÍ ? Kemalistan re di peywendiyÍ de ne, bi taybetÓ karmendÍn sanayicÓ ? dezgehÍn sivÓl dÍ hÍdÓ hÍdÓ berÍ xwe ji militarizmÍ ? ultra-nasyonalizmÍ bidin alÓ. Ev r?dan dÍ ji bo prosesa demokratizekirina TirkiyeyÍ (bi taybetÓ rojavayÍ TirkiyeyÍ !) gavekÓ gelek pÍ?kevtÓ be. Em dibÍjin taybetÓ rojavayÍ TirkiyeyÍ, ji ber ku li „rojhilatÍ dewleta TirkiyeyÍ, yanÓ li bakurÍ KurdistanÍ dinyayeke din heye. ReformÍn demokratÓk gelek hÍdÓ ? dereng digihÓn hÍla me! Armanca siyaseta TirkiyeyÍ li bakurÍ KurdistanÍ ne demokratÓzekirin ? xwe? kirina vÍ heremÍ ye. Ew dema li bakurÍ KurdistanÍ karekÓ dikin, serÍ her ti?tÓ lÍ difikirin gelo dÍ ev gav Áawa alÓkar be ku doz ? daxwazÍn Kurdan bitefÓnin ? prosesa asimilekirina xelkÍ Kurd pÍ?ve bide, yanÓ Kurdan bike Tirk. Di vÍ ÁarÁoveyÍ de her plan ? programeke dewleta Tirk hewce ye ji aliyÍ Kurdan ve bi tÍgihi?tinekÓ Kurdewar were nirxandin. Mijara Zagona BingehÓn jÓ wisa ye. Hewldana† AKPÍ ji bo miletÍ Tirk ? rojavayÍ TirkiyeyÍ, em dikarin bÍjin, seda sed karekÓ xÍrÍ ye. LÍ ji bo doza xelkÍ KurdistanÍ ? bakurÍ KurdistanÍ qeyd ? bendeke n? ye. Heta di Zagona BingehÓn de heb?na xelkÍ Kurd neyÍ pejirandin ? ÓtÓraf bi vÓ parÁeyÍ welatÍ me neyÍ kirin, qet ti zagona bingehÓn ? yasa ? peyman ji bo me Kurdan ne demokratik e ? ne jÓ rewa ye. Em divÍ vÍ ferq ? cudahiya sereke hertim li ber Áavan bigrin. LÍ her guherÓneke pozitif biÁ?k jÓ di sistema EnqerÍ de bÍguman ji bo her hevwelatiyekÓ Tirk jÓ ? ji bo me Kurdan jÓ ba? e. LÍ meseleya me Kurdan, wekÓ ÁÓroka kole ? xwediyÍ kolan e. Peydab?na „insaf ? wijdanÍ“ li nik† xwediyÍ koleyan, koleyan azad nake, lÍ dikare carna wan ji devÍ ejderheyan xilas bike, an jÓ cezayÍn wan kÍm bike! Heta heb?na xelkÍ Kurd qeb?l nebe, reformÍn li EnqereyÍ ji bo doza azadiya gelÍ KurdistanÍ tÍ wateya „insaf ? wijdana“ xwediyÍ koleyan. Ev gotinÍn me bila ?a? neyÍn tÍgihÓ?tin ku em qÓma xwe bi van gavan tÓnin ? dixwazin xwe bispÍrin „insaf ? wijdana“ koledaran. Na, mebesta me ne ev e. LÍ siyaset ne re? ? spÓ ye; hÍz ? eqilmendÓ ? rastÓ ye. HÍz ? eqil ? rastiya Kurdewar li bakurÍ welat ji mirov re dibÍje, di ?ert ? zurufÍn Óro de ba?tir e, rojeva EnqerÍ di destÍ AKPÍ de be. Ji ber ku gotina Kurd ? Kurdistan† ji bo generalan ? Kemalistan wek paÁÍ sorÍ di destÍ matadorÍ IspanÓ de ye, wan har ? hov dike.††† Sedema sÍyemÓn, AKP dixwaze bi hewldana guherÓna Zagona BingehÓn peyaman bigihÓne civakÍ† ? bi taybetÓ xelkÍn ku dengÍ xwe dane AKPÍ. Mijara laÁikÍ (turbanÍ), tarifa laikiyÍ, i?areta niyeta serbestiya hÓnkirina zimanÍ KurdÓ ? cibecihkirina hin gavÍn liberal di dam ? dezgehÍn fermÓ de... Evana peyamÍn ji bo xelkÍ dora AKPÍ ne. PartÓ ? desthilateke siyasÓ hewcedarÍ pi?tgiriya civakÍ ye. BÍ pi?tgiriya civakÓ desthilata siyasÓ nikare li ser piya bimÓne, dir?xe diÁe. Wisa xuyaye mijara Zagona BingehÓn vÍ hÍlÍ civakÍ ji aliyÍ siyasÓ ve Áalak ? zinde dike. TemenÍ dinamizm ? ?ewqa siyasÓ ya li dora AKPÍ dirÍj dibe.Heta nuha AKP di vÍ mijarÍ de jÓ serkevtÓ ye. LÍ general ? Kemalist jÓ ne di xew de ne. Van demÍn dawÓ general, dezgehÍn dadÓ, CHP, dezgeh ? komeleyÍn kemalist ketine hereketÍ. Ew dixwazin careka din „MitingÍn parastina komarÍ“ organize bikin. HÍzÍn „ve?artÓ“ jÓ seda sed nuha hin amadeyiyan dikin. YanÓ demÍn pÍ? me, dÍ gelek bi xir?cir be.Ji bo Kurdan jÓ, ji mirovÍ li ImraliyÍ deng derket. Hin emirnameyÍn n? rÍkir ji DTPyÓyan re. PÍ?niyariya wÓ di xeta Mustafa Kemal de „Demokratik Ozerklik“ e. Kemalistan ev „Demokratik Ozerklik“e, ka Ái ti?t e, ya Mustafa KemalÍ xwe ji bÓr kirine, haya wan jÍ nÓne. Ti?tekÓ wisa heye tune, ew jÓ ne diyar e ? Kemalist bi xwe bahsa „Ozerklik“a KemalÍ xwe nakin, „mirovÍ ImraliyÍ“ derketiye, meydanÍ ?Ílu dike, serÍ DTPyiyan ? hin KurdÍn din tevlihev dike. Ev jÓ rol ? wezifeya wÓ ye. Xuyaye ji wÓ re hatiye gotin: ‚Ka z? teoriyeka n? ÁÍke, bavÍje holÍ, serÍ Kurdan tevlihev bike’! Ma ne digotin, hepsa hucrÍ dane wÓ! Dema karÍ wisa derdikeve, ev mijarÍn wek “qelebenda hucrÍ”, “ceza” z? tÍn ji bÓr kirin. Me di nivÓsa xwe ya berÓ vÍ de bal ki?andib?n ? gotib?: hewce ye demÍn pÍ? em hay ji emirnameyÍn ImraliyÍ hebin ? gelek ?iyar bin. HÍ di ser re zÍde wext derbas neb?, emirnameya herÓ girÓng di derbarÍ Zagona BingehÓn de derÁ? ku armanca wÍ tenÍ di guftugoyÍn vÍ mijarÍ de tevlihevkirina mejiyÍ Kurdan e. Em hÍvÓdar in, Kurd gohÍ xwe nedin van ti?tÍn hÓÁ ? p?Á, riya rast bibÓnin. “Demokratik Ozerklik”a ImraliyÍ jÓ wekÓ „Demokratik *****huriyet“a wÓ ye!†††† Werin em ji vÍ derÍ derbasÍ mijara Zagona BingehÓn bibin ? vÍ mijarÍ bi du perspektivan, ji aliyÍ demokratizeb?na TirkiyeyÍ ve ? ji aliyÍ rÍ lÍvekirina ÁareseriyÍn doza Kurd ve binirxÓnin.††† (Ji ber nivÓs dirÍj nebe, em dÍ babetÍn din di nivÓsara bÍ de bidomÓnin. WekÓ di sernivÓsÍ de tÍ, em dÍ mijarÍ bi miqeyesa Zagona BingehÓn ya Ispanya re analiz bikin.)