Dewra ?erê sar ku zêdeyi nîv esrî li sedsala çûyin tesîr kir, pî?ti salên 1990-î bi dawî hat. Yekitiya Sovyetê belav bû. Dewletên sosyalist yek b? yek h?lwe?iyan û guherin. L? d?nyayê p?rsa demokrasiyê, azadi û mafê m?rovan derkete pê?. Kêm zêde tu dewlet l? dervayi vê pêvajoyê neman.
Komara T?rk a Kemalist, yek j? wan kevne?opiyên sedsala çûyin e ku heta nuha qet nehatiye guhart?n. Ev bermahiya dewra ?erê sar, b? karaekterê xwe yê anti Kurd û ideolojiki dewletek ?oven militarist e.
Dewleta T?rk, l? ser esasê dujm?nahi, inkar û imhak?r?na Kurdan hatiye avak?r?n. Feti?izma “yek netew”, “yek al”, “yek dewlet” û “welatê yekg?rti”, d? esasê xwe de l? hamberi hebûna Kurda hatiye parast?n. Karekterê vê dewletê hiç neguheri ye. Do çewabû iro ji eyni ye. J? wê bonê ev dewlet, encax b? çareserk?r?na p?rsa Kurd ve grêdayi tête guhart?n û demokratize d?be.
P?rsa Kurdistan kimya vê dewletê xera k?rye. Neyartiya b? Kurdan re g?hi?tiye asta paranoyayê. Hemû pivanên aq?lane, w?jdan û ehlaqi j? holê rabûne.
Sedemê statukoperestiya dewleta T?rk, p?rsa Kurdistan e.
J? vê bonê; heta ku m?letê Kurd r?zgar nebe, gelê T?rk ji azad nabe! D?vê ev rasti j? ali herkesi ve ba? were famk?r?n.
Kevne?opand?na darbeyên le?keri ku bûye “klasikekek” artê?a T?rk, disa, d?vê b? vi karekterê dewletê ve grêdayi were izah k?r?n. Minaka xwe a dawi, muxtura fermandariyê a 27-é Nisana 2007-an e. Artê?a T?rk, j? ber realita Kurd b? gelê xwe nebawer e û wek ku d? muxturayê de hatiye ifade k?r?n roleke l? d?ji gel h?lg?rti ye. Gelê Kurd, j? 2/3-yên tarixa komarê de b?n rejimén le?keri û ?ertên awarte de hatiye idare k?r?n.
J? aliyé d?n ve ev kevne?opand?nên darbeyên le?keri, b? qasi ku l? d?ji prensibên demokrasiyê ne her weha l? d?ji h?qûqa nav xwe ye ji. Hewldana fermandariya le?keri a darbeya post-modern, d? seri de l? hamberi prensibên destûré yên “h?qûqayetiya dewleté” û “demokrasiyê” ye ku, ew b? xwe ji bêve grêdahiye û jê mesûl e. B? got?neki d?n; artê?, xwedê neg?ravi j? bo parast?na prensiba destûri a “laikiyé” himên destûrê yên “h?qûqayeti” û “demokrsiyetê” b?npé k?rye. j? wé bonê; hewldana fermandariyé her wekî l? d?ji Destûra Esasi ye, l? gor qanûnén cezayê û qanûnén le?keri ji sûc e. D?vé j? ali dozgêran ve b? lez lêp?rsin were destpêk?r?n doz were vek?r?n!
B? vê wesilê em carekd?n d?bêj?n ku;
-Kurd m?leteke û weke her m?letên medeni d?vê mafên ku pê?eroja xwe b? xwe tayin b?ke û l? ser xaka xwe azad û serefraz b?ji hebe!
-D? muxtrayé de destni?ank?r?na xeteriya “laikiyé” behane ye. Armanca hewldanê b?npék?r?na maf û azadiyan e. ›ro l? T?rkiyê ne sekularite, belê h?qûqiyeta dewletê û demokrasiyet hatiye b?npêk?r?n û ketiye xeteré!
-D? muxt?rayê de bal hatiye k??and?n ku yên nabêj?n “xwez?l b? wi ku d?vê ez t?rk ?m”, ew weke xayin û dujm?n hat?ne tehditk?r?n. Diyare ew xayinên ku bahsa wan té k?r?n em bist milyon Kurd û kêmnetewên T?rkiyê ne. Gotara ku d?vê “xwez?l b? wi ku d?vé ez T?rk ?m”, j? bo herkesi gotarek n?jadperest û nem?rovane ye. Belê j? bo kesên ne t?rk, gotarek ?oveni û neinsani ye. J? bo kesên ku b? eslê xwe ne T?rk ?n gotarek eslê xwe bêesli û bê?erefi ye. J? wê bonê em l? herkesê ku d?vê ez insan ?m banga l? d?ji vê tehdita nem?rovane derket?nê d?k?n!
-Nivê p?rsa Kurd, p?rs yekitiya neteweyi ye. ›ro, j? her demê bêht?r pêwisti b? yekitiyê heye. Em hemi Kurda daweti berp?rsiyariya yekitiyê d?k?n!
02 Gulan 2007-Diyarbek?r
Grûba Xebaté a Neteweyi û Demokrat a Kurd / HAK-PAR ?axa Diyarbek?r / ›nsiyatifa Partiya Kurdistani / Komela Çand û Huneré Ç?ra / Komela Ehmedé Xané / C?wan-Kurd
